Ben bu girdiye başlayalı bir hafta oldu, neden böyel geç yayınlandı? Üşengeçliğin gözü kör olsun.
Geçen sene yapıldığından haberim olan Pardus Günleri bu sene bizim kampüste yapıldı. Dibimde olan etkinliğie bir Linux ve zamanında bir Pardus kullanıcısı olarak katılmazsam ayıp olur diye düşündüm. Aslında etkinliğin sadece 64-bit Pardus’un Öyküsü kısmı oldukça ilgimi çekmiş olsa da, tam o saate denk gelen ekemediğim bir ders konulması ile hayallerim suya düştü. Tabi tam etkinlik sonunda 64-Bit Pardus geliştiricilerinden Meltem Parmaksız ve Metin Akdere‘yle aynı sırada oturuyor olduğumu görmek nasıl bir şanstır bilemiyorum. Metin Akdere ile birebir (eh, birkaç saniye) görüşme imkânım oldu.
Seminerlerin geri kalanlarında geliştiricilerin konuştuğu yerler güzel ve ilgi çekiciydi. Onun dışında kalan yerler, hatta hemen hemen hepsi Linux’un ne olduğunu bilmeyen kullanıcılara yönelikti diyebilirim. Açıkçası bunun için kimseye çamur atacak değilim. Zira katılımcılardan hayatında Linux kullanmamış(ve muhtemelen de kullanmayacak); ama ne olduğunu merak etmiş kişilerden oluşması kimsenin hatası değil (aslında birilerinin hatası, ama okuldan uzaklaştırma almaya niyetim yok).
Seminer silsilesinde merak ettiğim bazı soruların cevabını aldım.
1) Pardus neden default olarak KDE ile geliyor, neden resmî Gnome desteği sunmuyor?
Aslında ‘neden’ sorusunun cevabı yok. Şu anda paket yönteticisinde Gnome kurulumu mevcut. Tabi, bu şekilde aynı performansı almanın mümkün olmayacacağı bizzat geliştiriciler tarafından ‘itiraf edildi’.
Resmî Gnome desteği DVD dağıtımı ile birlikte gelecek, ki bu ‘Kurumsal 2’ oluyor.
2) 64-bit Pardus ne âlemde? Ne zaman çıkıyor?
64-bit Pardus şu an hazır. DVD dağıtımı ile birlikte piyasaya çıkacak. Ki bu da ‘Kurumsal 2’ oluyor yine. Pardus x64 Kurumsal 2 olarak çıkacak.
Preview sürümünü buradan indirebilirsiniz.
3) 64-bit nasıl olacak? 32-bit uyumluluk nasıl olacak?
Pardus 64, ‘pure(saf) 64’ olacak. 32-bit’e uyumluluk olmayacak.
Bu ne demek?
Linux kütüphane çalışma stilini biraz bilen biriyseniz şöyle anlatayım, yoksa aksi taktirde lib, lib32, lib64 kavramlarını açıklamam bile anlamsız olabilir.
32-bit Linux’larda ‘lib64’ kütüphaneleri bulunmaz. Hatta ‘lib32’ isimli kütüphaneler bazı dağıtımlarda yer almaz, direk ‘lib’ adı altında bulunur ve linklenir. Ama 64-bit dağıtımlarda 32-bit desteğinin de sunulması gerekir ve herhangi bir program kütüphaneye erişim sağlamak istediğinde ilk önce ‘lib’ klasöründeki kütüphanelere ulaşır, sonrasında uygulamanın native’liğine göre lib32’ye veya lib64’e yönlendirilerek ilgili kütüphane kullanılır.
Saçmalık nerede?
64-bit’in ‘sözde’ daha yüksek performans vermesi. Şöyle ki:
– Ben 32-bit bir uygulamayım.
– – Çalışacağım zaman ihtiyaç duyduğum kütüphanelere ulaşmam gerektiğinde direk ‘lib’ klasörüne bağlanarak ilgili kütüphanelere ulaşacağım.
– – – Çalışmaya başladım, mutlu ve mesudum.
Ya da…
– Ben 64-bit bir uygulamayım.
– – Çalışacağım zaman ihtiyaç duyduğum kütüphanelere ulaşmam gerektiğinde önce ‘lib’ klasörüne bağlandım.
– – – Sistem önce benim 32-bitlik mi yoksa 64-bitlik bir uygulama mı olduğuma karar verecek.
– – – – Eğer 64-bit isem (ki öyleyim) sistem benim native bir 64-bit uygulama olup olmadığıma karar verecek.
– – – – – Eğer native isem beni ‘lib64’e yönlendirecek ve ben ilgili kütüphanelere ulaşarak çalışmaya başlayacağım. Veya bazı dağıtımlarda direk ‘lib’ içerisinde çalışabilirim. Artık dağıtımın neye karar verdiğine bağlı.
– – – – – – Çalışmaya başladım, mutlu ve mesudum.
– – – – – Eğer native değilsem ihtiyaç duyduğum kütüphanelere ben karar vereceğim ve aradığım kütüphaneleri belirterek ‘lib’in beni duruma göre ‘lib32’ye veya ‘lib64’e yönlendirmesini isteyeceğim. Ayrıca aradığım kütüphanenin ‘lib32’de mevcut olup olmadığının da sorgulanması gerekecek.
– – – – – – Eğer mevcutsa çalışırım, mutlu ve mesudum.
– – – – Eğer 32-bit isem, sistem beni ‘lib32’ye yönlendirecek ve orada aradığım kütüphanenin bulunup bulunmadığını öğrenmem gerekecek.
– – – – – Eğer aradığım kütüphane mevcutsa bağlanarak çalışmaya başlayacağım. Mutlu ve mesudum.
64-bit’te mutluluğa giden yol daha uzun. Tabi bunlar genelde salise bile sürmediği için gözle görülen bir şey yok diyebilirsiniz. Ama mühendislik açısından tam bir rezalet.
Pardus x64 ne yapıyor?
– Ben 64-bit bir uygulamayım.
– – Çalışacağım zaman ihtiyaç duyduğum kütüphanelere ulaşmam gerektiğinde direk ‘lib’ klasörüne bağlanarak ilgili kütüphanelere ulaşacağım.
– – – Çalışmaya başladım, mutlu ve mesudum.
– Ben 32-bit bir uygulamayım.
– – Sistem beni kabul etmiyor ve çalışmıyorum. 64-bit native olmam gerekiyor. Mutsuzum.
Pardus x64’te mutluluğa giden yol diğer x64 Linux dağıtımlarından çok daha kısa. Yalnız, sonu mutsuz biten bir yol var.
Çözüm?
– Kullanacağınız uygulamalar ‘native 64-bit’ olacak.
– Kullanacağınız uygulamanın ‘native 64-bit’ versiyonu yoksa 32-bit Pardus (veya başka bir Linux dağıtımı) ile dual-boot yapacaksınız; veya Paruds x64 kullanmayarak 32-bit uyumluluğu sunan bir dağıtım kullanacaksınız.
– Ya da birisi çıkıp ‘ben yaparım’* diyerek 64-bit Pardus’a mühendislik harikası bir 32-bit desteği ekleyecek.
*Aynen Metin Akdere’nin dediğini ekliyorum. Vakit ayırdığı için kendisine teşekkürlerimi sunarım. O ‘ben yaparım’ diyen kişi olmayı da çok isterdim; ama şu anki mevcut bilgim ve mühendislik becerim ile yapabileceğimi zannetmiyorum…
ilginç bu pardus aldı başını gidiyor